KIẾN TRÚC SƯ ĐÓNG GÓP ĐƯỢC GÌ CHO XÃ HỘI ? KIẾN TRÚC LÀ NGÀNH NGHỆ THUẬT KHỞI THỦY, TẠI PHƯƠNG TÂY LUẬT KIẾN TRÚC LÀ MỘT TRONG NHỮNG LUẬT ĐẦU TIÊN, LÀM TIỀN ĐỀ CHO SỰ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI. THẾ NHƯNG NGHỊCH LÍ LẠI LÀ VIỆT NAM VẪN CHƯA CÓ LUẬT KIẾN TRÚC ! KIẾN VIỆT TRÂN TRỌNG MỜI QUÝ ĐỘC GIẢ THEO DÕI BÀI VIẾT DƯỚI ĐÂY CỦA KTS PHẠM THANH TÙNG ĐỂ TRẢ LỜI CÂU HỎI TẠI SAO PHẢI CÓ LUẬT KIẾN TRÚC?
Lâu nay, nói đến kiến trúc là người ta nghĩ ngay đến nhà cửa. Và đương nhiên, nói đến kiến trúc sư (KTS) là nói đến cái anh vẽ kiểu nhà! Đơn giản và hồn nhiên là vậy! Có lẽ vì thế mà từ xưa đến nay, kiến trúc và KTS thường dễ được bàn dân thiên hạ nói đến nhiều nhất, và cũng dễ khen chê nhất. Từ kẻ thấp hèn đến người có đức cao vọng trọng trong xã hội… ai cũng có thể nhận xét “ ngôi nhà này xấu điên!” hay “ kiến trúc dở hơi!”. Còn nó “ xấu điên” hay “ dở hơi” như thế nào, cấu trúc công năng bên trong ngôi nhà đó ra sao, không cần biết!
Nhưng trong các Trường đào tạo KTS, kiến trúc được tôn vinh một cách hàn lâm và sang trọng, bởi đó là một lĩnh vực đặc thù, là nghệ thuật tổ chức không gian và môi trường sống. Còn KTS là người thiết kế các công trình, thể hiện qua bản vẽ theo nhu cầu của sử dụng, nhưng xây dựng nó lại là những người khác.
Một công trình kiến trúc được đưa vào sử dụng phải qua rất nhiều công đoạn. Bắt đầu là thiết kế của KTS. Rồi tiếp đến là triển khai xây dựng bởi những người thợ thi công. Trong quá trình xây dựng, không phải lúc nào sáng tạo của KTS cũng được tôn trọng. Nó còn phải thay đổi, sửa chữa…từ vài lần đến nhiều lần cho phù hợp với vật liệu, kinh phí đầu tư… và đặc biệt là theo ý thích của người chủ?!
Là một nghề đặc biệt, vừa nghệ thuật vừa khoa học. Sản phẩm do KTS tạo ra là sản phẩm đặc biệt vì nó bị chi phối bởi kinh tế và quyền lực. Gọi KTS là nghệ sĩ, bởi công việc của KTS là tạo nên cái đẹp cho kiến trúc. Nhưng cái đẹp ấy có trở thành hiện thực hay không thì lại phụ thuộc vào khả năng thẩm định cái đẹp và túi tiền của nhà đầu tư. Với một ngôi nhà ở tư nhân, thì quyền quyết định là ông chủ nhà. Với một công trình dùng vốn nhà nước thì quyền quyết định là người có chức quyền cao nhất. Như ông thủ trưởng cơ quan, ông chủ tịch TP…
Không một KTS nào lại tự ý ngồi sáng tác ra một công trình, quy hoạch một thành phố mà không có đặt hàng của nhà đầu tư. Lao động nghệ thuật của KTS rất khác với sáng tạo của một nhạc sĩ, hay một họa sĩ. Cái “tôi” trong sáng tạo của KTS chỉ tồn tại khi được nhà đầu tư chấp nhận, là khi tác phẩm ấy được đem ra thi công xây dựng để phục vụ con người. Và khi ấy, tên của KTS sẽ được khắc trang trọng trên tấm biển đồng gắn ở một chỗ cũng trang trọng bên ngoài công trình như ở các nước văn minh.
Hành nghề của KTS liên quan đến xã hội. Nó làm cho thành phố đẹp lên hay xấu đi. Nó làm thay đổi nhận thức của con người, làm con người tốt hơn, hạnh phúc hơn nếu được sống trong những ngôi nhà có kiến trúc đẹp, thoáng đãng, mát mẻ và tiện nghi; được sống trong một TP có môi trường trong lành, nhiều cây xanh, mặt nước, hài hòa thân thiện với thiên nhiên. Và khi ấy, KTS đã làm tròn được sứ mệnh vinh quang của mình là sáng tạo nên không gian sống tốt đẹp cho con người và kiến trúc là tấm gương trung thực nhất phản ánh thời đại.
Công việc của KTS là như thế! Kiến trúc là như thế! Vậy mà từ trước đến nay chúng ta không có một Luật nào về lĩnh vực này. Lạ thay!
KTS Phạm Thanh Tùng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét